Amstelveen bouwt nieuwe huizen, maar vergeet de starters

Er is een woningtekort in Amstelveen en die is net als de rest van Nederland groot. Maar wie heeft de meeste behoefte aan woningen en welke strategie hanteer je als het gaat om het bouwen van huizen? 

Inmiddels is de wachttijd voor een sociale huurwoning in Amstelveen nog steeds meer dan 16 jaar. Dat is ver boven het Nederlandse gemiddelde van 5 tot 6 jaar. Waar Amstelveen onder leiding van de VVD en de D66 op inzet, is de bouw van woningen in het middeldure en hogere segment. Is dat wel handig en welk idee zit daar achter?

Doorstroming zou zorgen voor meer sociale huurwoningen

Er was ooit een idee binnen de haagse politiek, dat doorstroming wordt bevordert door de bouw van woningen in het middeldure en hogere segment. Dat ondanks een gestage groei van de bevolking dit plan nooit gewerkt heeft doet helaas geen afbreuk af aan de voortzetting hiervan. Een plan is een plan, dus voeren we het ondanks gebrek aan feiten en resultaat wel uit zal de lokale politiek wel denken. Helaas, het werkt niet.

De woningnood gaat namelijk niet om doorstromen, maar ten eerste om instromen. De huidige politiek haalt hiermee ogenschijnlijk het doel, de middelen en de hulpmiddelen door elkaar. 

Je wilt meer betaalbare koop en huurwoningen voor starters en dit bereiken door de bouw van onbetaalbare woningen klinkt leuk in theorie, maar werkt in praktijk voor geen meter. Men heeft geen urgentie om duurder te wonen. Woningen moeten betaalbaar worden!

Hoe verdien je geld als projectontwikkelaar?

Projectontwikkelaars die huizen bouwen zijn ondernemers en willen veel geld verdienen. Ze doen het op een enkeling na echt niet om de woningnood op te lossen. Dat is juist hun verdienmodel. Hoe meer woningnood, hoe meer ze kunnen vragen voor hun projecten. Neem het hun eens kwalijk! Aan ondernemen zitten risico’s verbonden en die risico’s dek je af met rendement. Menigeen zou het zelf niet anders doen als er geen alternatief geboden wordt. 

Veel kleine huisjes zou misschien wel hetzelfde kunnen verdienen als een paar grote huizen. Maar helaas werkt ook daar het door het landelijk ingestelde belastingstelsel voor dit soort woningen ook niet in mee. Het worden dus duurdere huizen die door de (lokale) overheid in de media verkocht worden als doorstroomwoningen. 

Woonproject De Scheg wordt onbetaalbaar 

Binnenkort start het woonproject de Scheg in de bovenkerkerpolder. 800 nieuwe woningen, dus sowieso een druppel op de gloeiende plaat. Terwijl de projectontwikkelaars binnen lopen, rennen de Amstelveners weg. Het wordt namelijk onbetaalbaar voor een starter die hier is opgegroeid en al zijn familie en vrienden hier heeft wonen. 

Het woonproject de Scheg, waar 1300 huur-, en koopwoningen is gericht op het middeldure- en hogere segment. Wederom onbereikbaar voor starters. De goedkoopste woning wordt nu al geschat op €.310.000. Daarnaast komen er minimaal (Lees; waarschijnlijk maximaal) 50 woningen met een maximale huur van €.951.= per maand. Sociale huurwoningen van maximaal €.752.33 zijn niet opgenomen in het plan. 

Wat kan de gemeente Amstelveen doen om starters te helpen?

Een ontmoedigingsbeleid voor gehaaide, maar vaak ook kundige projectontwikkelaars om geld te verdienen is lastig. Daarnaast kun je jezelf afvragen waarom je geen geld mag verdienen als je daarom ook nog eens de starters in nood helpt. Maar kan het ook anders? Het antwoordt is JA. 

• Wooncorporatie Eigen Haard kan sommige van haar sociale huurwoningen aan haar huurders verkopen. Met dit geld kan zij nieuwe sociale huur-, en of sociale koopwoningen bouwen. 

• Met de beoogde afschaffing van de Verhuurdersheffing (dat is een landelijke boete voor elke sociale huurwoning die een wooncorporatie bouwt), komen er miljoenen beschikbaar voor sociale woningbouw, doe er dan ook wat mee. 

• De gemeente kan zelf een Wooncoöperatie oprichten. Creëer een bouw- & woonfonds  waarmee grond en leegstaande gebouwen gekocht kunnen worden en nieuwbouw of verbouw gerealiseerd kan worden. Hierdoor kunnen senioren doorstromen en jongeren in hun eigen stad blijven wonen.

Natuurlijk is er veel meer mogelijk, maar daarvoor is meer expertise en input nodig die nu aanwezig is binnen de gemeente. Er zijn projectontwikkelaar die echt om de minima en starters geven. Er zijn vernieuwende ideeën die de landelijke politiek (laat staan het gemeentehuis bereiken), dus luister er naar. Maar bovenal, stop als lokale overheid te geloven dat doorstroming de enige oplossing is voor betaalbare huur-, en koopwoningen. Want dat is nu wel een bewezen onzin strategie.   

Heeft Amstelveen een asielzoekersprobleem?

Als je op een verjaardag over de opvang van asielzoekers begint had je vaak maar beter je mond kunnen houden. Voor je het weet wordt je weggezet als een rechtse asociaal of juist een linkse softie. Iedereen heeft er wel een mening over. Ook in Amstelveen. Maar weet ook iedereen op basis van cijfers hoe groot of klein het probleem eigenlijk is? Is er überhaupt wel een groot probleem of valt het allemaal wel mee? Hieronder de feiten op basis van cijfers.

Het wereldwijde vluchtelingen probleem is groot

De VN Vluchtelingenorganisatie UNHCR schat in dat er wereldwijd meer dan 82 miljoen mensen op de vlucht zijn voor oorlog en geweld. Dat is 4,5 keer het aantal inwoners van Nederland. Best omvangrijk dus. 

Dit gaat niet om economische vluchtelingen waarvan sommige omkomen van de honger en andere simpelweg denken dat rijke landen een goudmijn te bieden heeft. Die komen daar nog bij. Het gaat hier om 82 miljoen mensen die vanwege oorlog en geweld alles verloren hebben. 

Er zijn sinds de oorlog in Syrië circa 6,7 miljoen mensen het land uitgevlucht. Hiervan is 42% jonger dan 18 jaar. 86% van alle vluchtelingen (70 miljoen mensen) worden opgevangen door ontwikkelingslanden. De overige 14% (12 miljoen mensen) worden na een asielaanvraag opgevangen door rijkere westerse landen zoals Nederland.

Met hoeveel asielzoekers heeft Nederland te maken?

In 2020 vroegen 13.673 mensen asiel aan in Nederland. Fors minder dan een jaar eerder toen er 22.533 asielaanvragen waren. Als elk van de 352 nederlandse gemeenten een evenredig aantal vluchtelingen zou opvangen zou dit neerkomen op bijna 39 vluchtelingen per jaar per gemeente. 

Gemiddeld genomen heeft een gemeente in Nederland 44.000 inwoners. Dit zou een groei van van 0,09% per jaar betekenen.

Met hoeveel asielzoekers heeft Amstelveen in 2021 te maken 

Vanuit het Rijk moet Amstelveen een taakstellend aantal asielopvang plekken realiseren. Dit gaat in 2021 om circa 140 woningen. Dit betreft opvang voor 1% van alle asielzoekers in het jaar 2020. In 2021 telt Amstelveen 42.000 woningen en iets meer dan 90.000 inwoners. 140 extra inwoners is een groei van 0,16%.   

Op 12 februari 2020 kondigde VVD raadslid Paul Feenstra aan dat er in 3 jaar tijd 10.000 extra woningen in Amstelveen gebouwd gaan worden. Je zou zeggen dat hiermee de wachtlijst van 14 jaar voor een sociale huurwoning én het asielzoekers huisvestingsprobleem is opgelost. Helaas is het niet zo eenvoudig, want dit worden als het aan hem ligt alleen middeldure huur- en koopwoningen. 

Is het aantal asielzoekers in Amstelveen een probleem?

Als je naar de cijfers kijkt dan lijkt het asielzoekersprobleem in Amstelveen mee te vallen, maar er is misschien meer aan de hand. Bijvoorbeeld:

• Hoe weten we of het echt allemaal vluchtelingen uit oorlogsgebieden zijn en niet veelal economische vluchtelingen?
• Hoe gaan we om met uitgeprocedeerde vluchtelingen die op straat zwerven en overlast kunnen veroorzaken?
• Hoe voorkomen we dat het opvangen van vluchtelingen een aantrekkingskracht heeft op achterblijvers?
• Hoe zorgen we voor een gedegen integratie, want dit gaat lang niet altijd goed?

Aan de andere kant kun je van mening zijn dat:

• Nederland al vol is en vluchtelingen niet ons probleem zijn. Nederland heeft in 2021 meer dan 36.000 dakloze inwoners en daar zou eigenlijk eerst voor gezorgd moeten worden. 
• We kunnen ze beter in hun thuisland helpen. Al moeten de hulpverleners dan wel leren slalom lopen om de bommen en granaten te ontwijken.
• De gemiddelde wachttijd voor een sociale huurwoning is in Nederland 6 jaar, maar in Amstelveen is dit 16 jaar. Dat probleem moet eerst opgelost voordat we andere mensen kunnen helpen.

Conclusie:

Je kunt het wereldwijde vluchtelingenprobleem niet negeren. Wij zijn sociale wezens en hebben een zorgplicht naar elkaar. Ook als je niet in hetzelfde land geboren bent. Andersom zouden we hetzelfde verwachten en wie de geschiedenisboeken er op naleest weet dat ook wij hier ooit behoefte aan hadden.

Het aantal vluchtelingen in 2021 kan ook het probleem niet zijn. Ook niet in Amstelveen. Daar is het totale aantal niet groot genoeg voor. De vraagtekens die onbeantwoord onder de bevolking van Amstelveen leven vormen een grotere uitdaging. Daarnaast mag het niet zo zijn de opvang van asielzoekers ten koste gaat van noodsituaties en primaire woon, veiligheid en opvang behoeftes van eigen inwoners. 

Misschien is het daarom tijd voor beleidsmakers om raad te vragen aan de inwoners zelf. Want dit probleem – groot of klein – los je niet op vanuit de visie en met de aanpak die bedacht is in een achterkamertje of op een gemeentehuis. Dit is iets dat ons allemaal aangaat en waar gezamenlijk een oplossing voor moet worden bedacht.

Leefbaarheid in Amstelveen minder rooskleurig dan gemeente doet geloven

Vol trots presenteert de gemeente Amstelveen haar rapport over hoe de inwoners de gemeente ervaren. Als het gaat om de leefbaarheid en het soort woningen scoort Amstelveen hoog en zegt 9 van de 10 deelnemers aan de enquête zeer tevreden te zijn. 

Als ik op straat mensen spreek dan krijg ik een heel ander gevoel, dus dat vraagt om nader onderzoek. Klopt dit wel of zijn de cijfers per ongeluk iets mooier gemaakt dan de werkelijkheid is?

De helft van alle inwoners in Amstelveen wil verhuizen

Er waren 6000 mensen uitgenodigd om mee te doen aan de enquête. In totaal deden er hiervan circa 2500 mensen mee, maar die waren wel allemaal ouder dan 18 jaar. Dat is jammer, want onder deze leeftijd zijn er ook relevante meningen. 

Het blijkt wel dat veel mensen blij zijn met hun woning, maar als je inzoomt op de leeftijdcategorie 18 tot 24 dan is er heel veel onvrede. De meeste inwoners in deze leeftijdscategorie vinden hun woning te klein, slecht onderhouden en sfeerloos. De goede waardering over wonen in Amstelveen komt dan ook vooral van mensen die hier al jaren wonen en veelal boven de 40+ zijn. Je begrijpt, die wonen ook in de duurdere huizen en hebben het inkomen om die te kunnen betalen. Helaas weer een teken dat Amstelveen er niet voor jongeren en jongvolwassen is.

De enquête is daarnaast alleen onder hoofdbewoners uitgevoerd. Inwonende kinderen en niet zelfstandige huurders hebben hun mening niet kunnen geven. Dit zou waarschijnlijk een enorm negatieve impact op de uitkomst hebben gehad.  

Ook blijkt dat de helft van de inwoners van Amstelveen wil verhuizen. Het liefst buiten Amstelveen want als er al iets te vinden is, dan zijn hier zijn de huur-, en koopprijzen onbetaalbaar geworden. Van diegenen die willen verhuizen is 55% op zoek naar een huurwoning met huurtoeslag en 78% naar een betaalbare koopwoning. Ik zeg heel veel succes, want dat ga je in Amstelveen niet zomaar vinden.

Starters zijn ontevreden over wonen in Amstelveen 

Het zijn met name de starters die Amstelveen noodgedwongen ontvluchten. We zijn al niet de gezelligste en meest diverse stad, maar als er ook geen betaalbare starterswoningen zijn dan moet je hier wel weg. 

Je gaat je afvragen waarom gemeente Amstelveen niet investeert in meer starterswoningen. Ook ga je zelf afvragen waarom ze bijvoorbeeld niet zorgen voor goede voorzieningen voor ouderen om door doorstroming van betaalbare woningen te stimulerende. Er is in ieder geval een hoop te doen om het uitgebrachte rapport van de gemeente Amstelveen waarheid te laten worden. Want op dit moment is zeker niet iedereen het er mee eens.